Teo âm đạo là sự mỏng đi của lớp thành âm đạo gây ra do suy giảm hormone estrogen. Đây là tình trạng thường gặp nhất ở phụ nữ sau tuổi mãn kinh, bệnh gây ra các tình trạng như: Khô, rát, đau khi giao hợp, nhiễm trùng bàng quang tái phát,…
Theo Hiệp hội bác sĩ gia đình tại Mỹ, có khoảng 40% số phụ nữ sau tuổi mãn kinh sẽ bị teo âm đạo do suy giảm hormone estrogen. Teo âm đạo làm gia tăng nguy cơ mắc các nhiễm trùng âm đạo ở người phụ nữ và làm thay đổi môi trường axit của âm đạo, làm cho các vi khuẩn, nấm và vi sinh vật dễ tồn tại và phát triển ở âm đạo hơn.
Đối với nhiều phụ nữ, thời điểm bắt đầu khô âm đạo không phải là ở thời kỳ mãn kinh, nó bắt đầu một vài năm sau đó khi nồng độ estrogen giảm dần qua thời gian làm giảm độ trơn và khiến các mô âm đạo thu hẹp và ngắn lại.
Triệu chứng teo âm đạo đi kèm với các vấn đề về teo hệ tiết niệu bao gồm tiểu nhiều lần hơn hoặc có cảm giác buốt khi đi tiểu. Một số phụ nữ cũng sẽ có dấu hiệu tiểu tiện không tự chủ và sẽ bị nhiễm trùng đường tiết niệu nhiều hơn. Những phụ nữ chưa bao giờ sinh con qua đường âm đạo (sinh thường) sẽ dễ bị teo âm đạo hơn những phụ nữ đã từng sinh thường.
Việc điều trị teo âm đạo lâu dài là cần thiết vì không chỉ để giảm các triệu chứng, mà còn giải quyết các vấn đề khó chịu khác, chẳng hạn như: Rối loạn chức năng tình dục, xuất huyết sau quan hệ tình dục và nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát. Lựa chọn điều trị bao gồm cả biện pháp bổ sung nội tiết tố và không dùng nội tiết.
Đối với triệu chứng khô âm đạo hoặc đau khi quan hệ tình dục liên quan đến viêm teo âm đạo, lựa chọn điều trị đầu tiên là không dùng nội tiết mà là chất làm ẩm và chất bôi trơn âm đạo. Nếu các chế phẩm này không làm giảm triệu chứng một cách hiệu quả thì liệu pháp estrogen có thể được sử dụng cho những phụ nữ không có chống chỉ định. Ngoài ra, hoạt động tình dục và/ hoặc sử dụng dụng cụ nong âm đạo có thể giúp duy trì một biểu mô âm đạo khỏe mạnh.
2.1. Điều trị teo âm đạo không bổ sung nội tiết tố
Các triệu chứng của tình trạng khô âm đạo có thể được cải thiện bằng cách sử dụng thường xuyên của các chất dưỡng ẩm âm đạo. Kèm theo bổ sung các chất bôi trơn âm đạo trong khi quan hệ tình dục sẽ giúp độ ẩm âm đạo kéo dài lâu hơn giúp độ ẩm âm đạo kéo dài lâu hơn. Các sản phẩm chứa nước và silicone được khuyến khích sử dụng nhiều hơn dầu vì dầu có thể làm rách bao cao su, tăng nguy cơ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Các chất này có thể cải thiện sự thoải mái khi quan hệ tình dục và tăng độ ẩm âm đạo, tuy nhiên không hiệu quả đối với những trường hợp teo âm đạo nặng nề. Vì vậy, các chất này chủ yếu sử dụng cho những phụ nữ có triệu chứng nhẹ.
Chất bôi trơn âm đạo: Chất bôi trơn âm đạo là một cách tuyệt vời để giảm ma sát, giải quyết ngay lập tức tình trạng khô âm đạo và quan hệ tình dục đau đớn. Bạn nên chọn sản phẩm gel bôi trơn có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, không màu, không mùi, có độ pH đạt chuẩn 3.8 – 4.5, phù hợp với môi trường sinh lý vùng kín, phòng tránh viêm nhiễm phụ khoa.
Dưỡng ẩm âm đạo: Các chất dưỡng ẩm âm đạo khác với chất bôi trơn ở chỗ chúng giúp độ ẩm âm đạo kéo dài lâu hơn, tương tự như sự bôi trơn âm đạo tự nhiên. Khi được sử dụng thường xuyên để giảm các triệu chứng khô đau khi quan hệ tình dục, ảnh hưởng của các chất dưỡng ẩm có thể kéo dài 3-4 ngày. Các bác sĩ, chuyên gia sản phụ khoa khuyến cáo nên sử dụng sản phẩm dưỡng ẩm có thành phần tự nhiên, độ pH đạt chuẩn 3.8 – 4.5, dạng viên đặt dễ dàng sử dụng và thẩm thấu vào da vùng kín.
Theo nghiên cứu chỉ ra rằng: Phụ nữ có quan hệ tình dục nhiều thường không xuất hiện các triệu chứng khó chịu của teo âm đạo. Phụ nữ sau mãn kinh cho thấy giảm đáng kể tình trạng viêm teo âm đạo mức độ nặng ở những người có tần số giao hợp cao hơn người ít giao hợp. Tăng tần suất hoạt động tình dục cần thiết để duy trì độ đàn hồi âm đạo và ngăn ngừa đau khi giao hợp hoặc teo hẹp âm đạo không được biết đến.
Những phụ nữ có chống chỉ định điều trị bằng estrogen và những người mong muốn giao hợp âm đạo có thể cải thiện chức năng âm đạo với việc sử dụng các dụng cụ nong âm đạo. Đây là biện pháp có thể đặc biệt hiệu quả cho phụ nữ tránh giao hợp vì đau đớn, vì bộ dụng cụ nong âm đạo có sẵn với kích thước tăng dần và ban đầu có thể dùng với kích thước nhỏ.
2.2. Các biện pháp điều trị khác
Acid hyaluronic là chất siêu giữ nước trong tự nhiên, có khả năng hút ẩm và giữ một lượng nước có trọng lượng gấp 1000 lần trọng lượng của chính nó. Khi làn da vùng kín được dưỡng ẩm, sẽ kích thích sản sinh các tế bào mới, thậm chí khiến vùng kín sáng hồng hơn.
Acid lactic kích thích lợi khuẩn tại vùng kín phát triển, tăng cường sức mạnh cho lớp phòng vệ tự nhiên tại vùng kín. Acid lactic là acid ưa thích của dòng lợi khuẩn lactobacillus. Khi sử dụng sản phẩm vệ sinh vùng kín có chứa Adcid lactic sẽ kích thích sự phát triển của các lợi khuẩn lactobacillus, tăng cường lớp phòng vệ tự nhiên của lợi khuẩn trong vùng kín, chống lại các vi sinh vật gây viêm.
Môi trường acid với độ pH 3.8 – 4.5 là độ acid lý tưởng ở vùng kín để ức chế sự phát triển của sinh vật gây viêm, thường chỉ có ở vùng kín khi phụ nữ đang ở thời kỳ trẻ, như dậy thì, trước khi lập gia đình, sinh con. Sử dụng sản phẩm vệ sinh vùng kín có độ pH đạt chuẩn từ 3.8 – 4.5 hàng ngày chăm sóc vùng kín, sẽ khiến môi trường vùng kín ngày một trẻ hóa, có tác dụng mạnh trong việc ức chế sự xâm nhập và phát triển của các vi sinh vật gây viêm.
Hy vọng bài viết trên đây sẽ giúp bạn có thêm thông tin về teo âm đạo và các biện pháp phòng ngừa, điều trị teo âm đạo hiệu quả, an toàn.
